Evropska komisija: Entitetsko glasnje prepreka za brži napredak BiH prema EU

Evropska komisija u godišnjem izvještaju o BiH ističe mogućnost ukidanja OHR-a, koje zavisi od ispunjavanja uslova i ciljeva koje je postavio Savjet za provođenje mira, i konstatuje da je EU već počela s pripremama da pojača svoje prisustvo u zemlji, javio je dopisnik Srne iz Brisela.

Brisel daje na znanje da postoji konkretna mogućnost poboljšanja statusa zemlje i približavanja evroatlantskim integracijama. Za približavanje EU potrebne su “funkcionalne institucije” i efikasnija državna struktura, a da bi se to realizovalo potrebna je da postoji “zajednička vizija” u svim pitanjima koja se tiču EU i međunarodne zajednice.

“U tom smislu lideri su se angažovali u zajedničkoj evropsko-američkoj inicijativi, koja je počela 8. i 9. oktobra u Sarajevu. To sada treba prevesti u konkretne rezultate koji će značiti deblokadu procesa približavanja EU, i to putem ustavnih promjena i obnovljenog unutrašnjeg međusobnog dogovora”, navodi se u uvodu Godišnjeg izvještaja.

Ove godine, Izvještaj Evropske komisije detaljniji je u elementima kritike Dejtonskog sporazuma koji se se odnosi na “komplikovanu institucionalnu arhitekturu”. Ima napretka, ali i dalje ovakav okvir nudi previše mogućnosti za političke opstrukcije, smatra Brisel.

Izvještaj naglašava da sistem kompleksnih pravila o kvorumima i entitetskog glasanja, sprečava efikasnost u donošenju odluka, i zato predstavlja prepreku za brži napredak prema EU”.

“Blokada u entitetskom glasanju mora se razmotriti, a stroža definicija nacionalnog interesa mora se naći u Ustavu”, ističe ovaj dokument.

U izvještaju piše da su ”ustavni elementi Dejtonskog sporazuma i dalje predmet prozivke ključnih političkih lidera u oba entiteta, a evropske reforme nisu daleko doprle”. ”Slab je dogovor o glavnim prioritetima u reformama, a bilo je i pokušaja da se poništi napredak u nekim dogovorenim reformama”, piše u ovom politički najvažnijem dokumentu kojim Brisel komunicira sa potencijalnim kandidatima.

Nacionalistička retorika napada Dejtonski sporazum i zbog toga je ustavni poredak samo figura u govoru, smatraju autori.

“Neki političari iz Federacije BiH nastavljaju problematizovati postojanje RS, nazivajući je rezultatom genocida. RS često problematizuje državne institucije, kompetencije i zakone. Nastavlja sa zahtjevima o samoodređenju i sistematski se suprostavlja transferu novih nadležnosti na državni nivo, takođe i u kontekstu Sporazuma o stabilizaciji i pridruženju. Jednostrano je tražila, bez pristanka državnog nivoa i Federacije, povratak kompetencija koje su posljednjih godina prenesene na državu”, ističe se u izvještaju.

Izvještaj opisuje okolnosti prudskih sastanaka i sporazuma, ali konstatuje da su nakon razgovora, lideri uskoro pokazali različita gledašta na buduću organizaciju zemlje. “Generalna politička klima pogoršala se posljednjih mjeseci”, navodi se u briselskom tekstu.

U izvještaju se pohvaljuje napredak oko Brčkog, ali se ponavlja na nekoliko mjesta da napredak kod drugih pitanja propada zbog nedostatka političkog dogovora.

Konstatuje se da nije došlo do dogovora o Ustavu i da će se, kao posljedica toga, izbori održati pod uslovima koji su u suprotnosti sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima, što se odnosi na izuzeće građana koji ne pripadaju konstitutivnim narodima.

Brisel konstatuje da je napredak u izgradnji funkcionalnih i održivih državnih struktura, u poštivanju ljudskih prava, kao i u dogovoru i usvajanju neophodnih ustavnih promjena malen i ograničen na amandman u vezi sa distriktim Brčko.

U daljoj analizi rada parlamenta i izvršne vlasti, u izvještaju se konstatuje podjela po nacionalnoj liniji.

Nije dovoljno dobra ni decentralizacija prava na lokalnu samoupravu, a u oba entiteta glavna prepreka je nedostatak sredstava. U izvještaju se upozorava da bi velike finansijske teškoće mogle snaći Mostar, jer zbog etničkih suprotnosti nije izabran gradonačelnik.

Generalno, kad je riječ o državnom nivou, malo se napravilo da bi strukture bile efikasnije.

“Manjak koordinacije, etničke napetosti, manjak sredstava, otežava reformu. Dupliranje kapaciteta na državnom nivou i entitetima dovodi do nepotrebnih troškova”, ističe s u dijelu Godišnjeg izvještaja koji opisuje generalnu političku situaciju.

Evropska komisija, koja izdaje ovakve godišnje analize o potencijalnim kandidatima od 2002. godine, ove godine dala je izvještaj u kojem ima pozitivnijih elemenata nego prošlih godina, ali u kojem neuobičajeno kritički govori o nekim elementima života u zemlji, javlja dopisnik Srne iz Brisela.

Svevijesti.ba