IslamBosna.ba- Pitanje širenja šiizma je jedan od najozbiljnijih problema s kojima se muslimanski svijet danas suočava. To možemo tvrditi na osnovu više razloga od kojih su:
- Širenje šiizma je projekat koji je, nekada zvanično, a nekada nezvanično, ali uvijek zasigurno finansiran i projektovan od strane države Iran.
- Širenje šiizma je projekat koji, prevashodno, ima za cilj muslimanske sunijske zajednice. Veoma rijetko, skoro nikako, nailazimo da šiijski daije propagiraju svoje ideje u nemuslimanskim sredinama. Primarni cilj šiijske ‘da’ve’ jesu muslimani, sunije.
- Sva muslimanska društva u kojima je šiizam ojačao i postao značajan faktor izložena su sukobima i anarhiji. Očigledni primjeri su Irak, Sirija, Liban, Jemen.
- Princip šiijskog djelovanja jeste da, dok ne ojačaju, svoje misionarske aktivnosti, uglavnom, skrivaju i nude indirektno, da bi, nakon što ojačaju silom pokušali nametnuti svoju ideologiju i na jedan, veoma nasilan način, uspostavit svoju dominaciju.
- Šije nastoje pripisati etiketu vehabija ili selefija svim onim muslimanima koji prepoznaju opasnost njihovog širenja i na taj način pokušavaju diskreditovati sve aktivnosti usmjerene na suzbijanju ove pošasti.
Egipat
Nema preciznih podataka o broju šija u Egiptu, a na osnovu istraživanja koje je sproveo kairski naučni centar Ibn Haldun, u Egiptu je 2005. godine broj šija dosezao oko 1% ukupne populacije, što je iznosilo 657 hiljada žitelja Egipta.
Prema izvještajima Muhammeda ed-Durejnija, generalnog sekretara Generalne skupštine organizacije Alu Bejt, ova cifra nije tačna, koji ističe da u Egiptu ima više od deset miliona sufija, od kojih je oko milion onih koji pripadaju šiizmu, ali se, navodno, zbog pritisaka ne žele izjasniti kao šije, već se izjašnjavaju kao sunije. S druge strane Demridaš, u intervjuu za kuvajtski časopis el-Vatan, od 4. avgusta 2011. godine, navodi da ne postoji zvanični podatak o broju šija, ali on premašuje milion ipo.
Šije su u Egiptu koristili prisustvo arapskih šija, koji su studirali i, u toku 20. stoljeća, uglavnom posredstvom njih širili svoje učenje. Egipatski publicista Salih el-Verdani, koji je prihvatio šiizam, o tome govori: „Nakon što sam polovinom osamdesetih godina izašao iz zatvora, upoznao sam grupu iračkih i bahreinskih studenata koji su studirali u Kairu, a neki od njih su bili opozicionari u Iraku, pa su prebjegli u Egipat. Prve ideje šiizma i šiijskog vjerovanja sam saznao od njih i iz knjiga koje su mi oni dali.“
Jedan od utjecajnih načina širenja šiizma u Egiptu, kao i u ostalim muslimanskim zemljama, svakako su mediji koji igraju važnu ulogu, i koji, u početku, nisu čisto ideološki usmjereni. Prof. Dr. Mebruk Atijje, predsjednik Odjela za islamska istraživanja na univerzitetu el-Azhar ističe da je „jedan od ključnih uzroka šiijske ekspanzije zadnjih godina prisustvo brojnih šiijskih televizijskih kanala koji predstavljaju bitan faktor u promoviranju šiijskih ideja.“
Koliki je utjecaj šiija u Egiptu dovoljno govori podatak da je tzv. džaferijski mezheb fetvom šejhu-l-azhara, Mahmuda Šeltuta iz 1959. godine priznat kao jedan od mezheba i data su mu ista prava koja imaju i ostali sunijski mezhebi. Ta fetva je potvrđena i odlukom kasnijeg šejhu-l-azhara u januaru 1997. Od strane Muhammeda Sejjida Tantavija.
U Egiptu, zvanično, djeluju sljedeće šiijske organizacije:
- Vrhovno vijeće za očuvanje Alu Bejta, i izdaje novine Sautu ali bejt (Glas Alu bejta), osnovan krajem sedamdesetih godina.
- Udruženje Alu bejt, osnovano 1973. godine. Ovo udruženje nastalo je u vrijeme obračuna sa islamskim organizacijama u Egiptu i u početku nije javno propagiralo ideje šiizma. Tek nakon što je udruženje izdalo nekoliko knjiga sa očiglednom šiijskom tematikom postalo je jasno o kakvom projektu se radi.
U vrijeme vlasti Vojnog vijeća, a nakon svrgavanja bivšeg egipatskog diktatora Husnija Mubaraka, 2011. godine, egipatski šija Ahmed Rasim en-Nefis objavio je formiranje i prve šiijske stranke u Egiptu Hizbu vihdeti ve-l-hurijje. Sigurnosne službe su zabilježile brojne šiijske aktivnosti u kvartu 6. Oktobar a u tom periodu prvi put nakon odlaska Fatimija u džamiji Husejniji obilježena je i Ašura.
Šije su značajnu ulogu odigrali i u obaranju prvog legitimnog predsjednika Egipta, Muhammeda Mursija. Naime, kuvajtski politički analitičar Abdullah en-Nefisi navodi da je tadašnji iranski šef diplomatije Ali Ekber Salihi ponudio predsjedniku Mursiju 30 miliona dolara, ukoliko Egipat otvori ambasadu u Teheranu, 5 miliona iranskih turista godišnje i pomoć u pokretanju više od dvije hiljade fabrika koje su prestale s radom. Iran je kao protuuslugu tražio da Iran dobije upravu nad svim džamijama koje su sagradili Fatimidi, da dobije pravo izdavati dvoje dnevnih novina na perzijskom i da dvadeset hiljada studenata godišnje iz Egipta ide u Kom. Jedina grupa iranskih turista koji su posjetili Egipat bila je grupa od stotinjak ljudi koji su došli u organizaciji koptskog biznismena Ramija Lekha. U kontekstu podrške obaranju predsjednika Mursija, šiijski centar Fatimijski Egipat ugostio je jednog od osnivača pokreta Temerud, koji je organizirao proteste 30. Juna, a također su i objavili svoje učešće u antipredsjedničkim demonstracijama.
Nakon svrgavanja legitimnog predsjednika mnogi šiijski autoriteti, poput Jasira el-Habiba, šijskog daije nastanjenog u Londonu, pozvali su na hitno sprovođenje smrtne kazne nad Mursijem.
Nakon dolaska na vlast generala es-Sisija stvari su još više eskalirale. Ukinut je Član 219 Ustava Egipta, po kojem je ehli-s-sunnetski islam izvor egipatskog zakonodavstva što je otvorilo vrata šijama da i zvanično zatraže dozvole za otvaranje husejnija, šiijskih hramova. Es-Sisi je zvanično primio predstavnike šiijske zajednice koji su mu izrazili lojalnost, a Velid Ismail, jedan od osnivača organizacije Koalicija za odbranu Poslanikove porodice i ashaba, koja se bavi suzbijanjem šiijskih aktivnosti navodi da su u Aleksandriji i Asvanu osnovane i šiijske humanitarne organizacije.
Časopis es-Sabah, čiji je urednik novinar blizak aktuelnom egipatskom predsjedniku Vail Ibraši navodi u izvještaju da je broj husejnijata nakon 30. Juna znatno porastao, dok istraživač Ala’ es-Seid ističe da postoje dokazi koji ukazuju da su šije u Egiptu osnovali i svoju prvu školu, koju pohađaju učenici iz većeg broja zemalja.
Nastavlja se…
IslamBosna.ba