Tzipi Livni i britanski zakon

Nešto se čudno dešava ako premijer mora da telefonira ministru inostranih poslova prijateljske države da bi je uvjerio da je uvijek dobro došla u njegovu zemlju.

Upravo to je morao da učini predsjednik britanske vlade Gordon Braun. Telefonski poziv bivšem šefu izraelske diplomatije Tzipi Livni uslijedio je nakon što je britanski sud izdao nalog za njeno hapšenje zbog umiješanosti u zločine u Gazi tokom prošlogodšinje izraelske vojne ofanzive.

Livni je nakon toga otkazala posjetu Londonu.

Univerzalna jurisdikcija

Profesor prava na Univerzitetu istočni London, John Stroson, objašnjava da je nalog za hapšenje izdat na osnovu takozvane univerzalne jurisdikcije, koja nacionalnim sudovima dozvoljava da djeluju u slučajevima kršenja međunarodnih ugovora, u ovom slučaju ženevske konvencije.

Na osnovu ispitivanja 36 incidenata, Goldstonov tim zaključio je da ima osnova za sumnju da je bilo teškog kršenja međunarodnog ratnog prava. Te incidente svakako treba istražiti, ali  je to posao za vlasti u Izraelu i u Gazi
 
Palestinski advokat koji zastupa stanovnike Gaze zatražio je od suda da izda nalog za hapšenje Tzipi Livni, koja je u vrijeme izraelske ofanzive, kao ministar inostranih poslova, bila dio tadašnjeg ratnog kabineta. Sa izraelske tačke gledišta bila je to legitimna akcija samoodbrane. Lično se sa tim ne bih složio, ali sumnjam da bi bilo koji sud mogao da dođe do dokaza koji bi ministra inostranih poslova, po komandnoj odgovornosti, povezali sa kršenjem ženevskih konvencija i ratnog prava. Stoga sam uvjeren da se ovdje radi o političkim, a ne pravnim motivima, kaže profesor Stroson.

Prije svega treba da postoje dokazi da su počinjeni ratni zločini, a to je ozbiljno pitanje. Proces ustanovljavanja prvog stalnog međunarodnog krivičnog suda još nije završen, a međunarodno krivično pravo izaziva veliku zabrinutost i nervozu u SAD, Rusiji i Kini koje strahuju od političkih zloupotreba. Slučaj Livni ide, nažalost, u prilog takvim strahovanjima. Inače, Britanija je jedna od rijetkih zemalja koja dozvoljava običnim građanima da podnose tužbe i zahtjeve za izdavanje naloga za hapšenje. Smatram da bi postupci u vezi sa univerzalnom jurisdikcijom trebalo da budu u isključivoj nadležnosti glavnog tužioca i da u tom smislu treba promijeniti zakon, dodaje Stroson

Bilo je pokušaja da se izda nalog za hapšenje izraelskog ministra odbrane Ehuda Baraka, u septembru, kada je prisustvovao konferenciji laburističke stranke, ali je sud to odbio jer ga je štitio imunitet. Na londonskom aerodromu zamalo je uhapšen izraelski general Almog – pošto mu je javljeno šta ga čeka, on nije izašao iz aviona već se odmah vratio kući. Mislim da takvi incidenti ne doprinose riješavanju izraelsko-palestinskog sukoba. Politički aktivisti od sudova prave cirkus, a to nije dobro za međunarodno pravo, niti na bilo koji način pomaže palestinsku borbu.

Profesor Stroson smatra da bi trebalo promijeniti britanski zakon koji dozvoljava da se ovakve situacije ponavljaju.

Akcija protiv Tzipi Livni dijelimično je podstaknuta Goldstonovim izvještajem o ratu u Gazi – to međutim nije bila sudska istraga, nego misija utvrđivanja činjenica. Na osnovu ispitivanja 36 incidenata, Goldstonov tim zaključio je da ima osnova za sumnju da je bilo teškog kršenja međunarodnog ratnog prava. Te incidente svakako treba istražiti, ali to je posao vlasti u Izraelu i u Gazi, smatra profesor Stroson.
 
IslamBosna.ba