Istina o imamima šehidima Islamske zajednice BiH

Zarobljavali i palili

Dokaz tome su i bolne činjenice o tome da je tokom proteklog rata stradalo ukupno 115 imama i mualima, koji su srpski agresori i pripadnici HVO-a nemilosrdno ubijali širom naše zemlje. Više desetina imama ubijeno je ili nestalo samo u Srebrenici! Također, 88 vjerskih službenika bilo je zatočeno u zloglasnim logorima Republike Srpske i tzv. “Herceg-Bosne”.

Njihove sudbine u monografiji “Imami šehidi” sakupio je Muharem ef. Omerdić, šef Vjerskoprosvjetne službe Rijaseta IZ BiH.

U bolnom sjećanju Sarajeva i BiH možda najtužniji trag ostavila je velika tragedija porodice zamjenika reisu-l-uleme hafiza Ismeta ef. Spahića. Jednog “mirnog” dana u opkoljenom Sarajevu, u avgustu 1992. godine, granata ispaljena sa srpskih položaja u Velike Daire na Baščaršiji ubila je Spahićeve kćerke, svršenicu Gazi Husrev-begove medrese i studenticu Fakulteta islamskih nauka Almasu Spahić, te 31-godišnju Melihu i 26-godišnju Mahiru, kao i Melihinu sedmogodišnju kćerku Esmu. Stradale su još četiri osobe.

Taj dan bila je žalost u cijelom Sarajevu. Na dženazi svojim kćerima i unuci hafiz Ismet ef. Spahić rekao je:

– Govorio si, hafize, ne žalimo krv za odbranu napadnute nam domovine. Allah te stavio na iskušenje. Elhamdulillah!

U eksploziji navođene granate upućene na Rijaset IZBiH stradala je i Tenzila Hadžiabdić, uposlenica Izdavačke kuće “El-Kalem” i kćerka bivšeg reisu-l-uleme Islamske zajednice Jugoslavije Naima ef. Hadžiabdića, te njen maloljetni bratić i reisov unuk.

Sudbine neke od stradalih imama, kako su pokazala istraživanja, bile su stravične.

U ljeto 1992. godine Sakib ef. Bajrić iz džemata Klis kod Zvornika ubijen je zajedno sa svojih 700 džematlija i zakopan u masovnu grobnicu. Salih ef. Reko iz Gudelja kod Foče u junu 1992. godine ubijen je zajedno sa pet članova porodice, te su ih zapalili u porodičnoj kući. Fikreta ef. Balagića iz Biljana kod Ključa srpski agresori su zarobili sa još 250 njegovih džematlija i komšija i odveli pred Osnovnu školu u Biljanima, gdje su ih sve pobili, a tijela bacili u bezdan Lanište.

Među najstrašnijim sudbinama je ona 54-godišnjeg Mušana ef. Bećirevića iz džemata Buna kod Mostara. Naime, 15. avgusta 1993. godine pripadnici HVO-a, koji su okupirali Bunu, zarobili su Mušana efendiju i teško ga maltretirali. Zločinci su ga prisiljavali da pred njima klanja, a potom su ga zaklali u džamiji Ali-paše Rizvanbegovića i to naočigled više njegovih prestravljenih i bespomoćnih džematlija. Potom su zapalili džamiju i imamsku kuću. Posmrtni ostaci efendije Bećirevića pronađeni su tek ove godine u blizini džamije.

Penzionisani imam Rasim ef. Ćeman, koji je honorarno radio kao imam u Zecovi kod Prijedora, bio je zatočen u zloglasnimm logorima Keraterm i Omarska. Ubijen je rafalima iz vatrenog oružja. Ahmeta ef. Cvrčka ubila je “zolja” koju su ispalili pripadnici HVO-a prilikom napada na Novi Šeher.

Sulejman ef. Dizdarević i 19 njegovih džematlija u julu 1992. godine srpski zločinci silom su dotjerali u harem džamije u Čarakovu kod Prijedora, postrojili ih uz zid i strijeljali. Potom su na njih bacili džamijske ćilime i zapalili njihova tijela i džamiju! Tijelo Omera ef. Drkića iz Trnova do danas nikada nije pronađeno. Ovog imama u džematu Han-Ploča kod Kiseljaka pripadnici HVO-a zarobili su u napadu na selo 16. juna 1993. godine. Tom prilikom Omera efendiju i 39 njegovih džematlija zatvorili su u garažu mještanina Ahmeda Duharkića i zapalili ih!

Prema informacijama iz Rijaseta IZBiH, zločinac Mario Ilijašević više je dana nosao imamovu ahmediju i ponosio se zločinom koji su počinili on i njegovo društvo iz zloglasne jedinice “Maturice”. Čak je na ahmediji nacrtao križ! Njegovi suborci su ga zbog ovog prozvali nadimkom “Fes”!

Softa treće godine Gazi Husrev-begove medrese Reif ef. Fejzić posljednji je put viđen u Potočarima 11. jula 1995. godine, kada mu je jedan od četnika rekao da “ima dobar vrat”.
Sadika ef. Hasanovića iz Bratunca, oca imama i profesora zagrebačke medrese Aziza ef. Hasanovića, četnici su zarobili u julu 1995. godine u Srebrenici. Njegovo tijelo pronađeno je u masovnoj grobnici Glumina kod Zvornika, zajedno sa još 270 ubijenih Srebreničana.

Ahmeta ef. Lihovića 26. juna 1992. godine ubili su srpski zločinci, nakon što je bio prisiljen iskopati veliku grobnicu za četrdeset i trojicu svojih džematlija pobijenih u novoj mjesnoj džamiji.

Izdaja UNPROFOR-a

Bojovnici HVO-a na najsvirepiji način iživljavali su se i ubili Šabana ef. Mahmutovića iz Viteza. Njegovo mrtvo tijelo vezali su za auto i vukli ga cestom. Mehmed ef. Hajrić stradao je nakon što je, poslije pada Žepe, “pod zaštitom” UNPROFOR-a otišao u Rogaticu u bazu UN-a na pregovore s predstavnicima srpskog agresora. Na prevaru predstavnici međunarodne zajednice predali su ga u ruke agresora, koji su ga zatočili u koncentracioni logor u Rogatici, gdje je kasnije i ubijen.

Čuveni mostarski mujezin i imam Karađoz-begove džamije Salem ef. Mezit zarobljen je i ubijen 9. maja 1993. godine u Mostaru. Ubili su ga pripadnici HVO-a koji su ga najprije zarobili, zatočili u mostarskom logoru i mučili. Njegovo šehidsko tijelo bacili su na deponiju smeća. Salem ef. Mezit bio je prva žrtva odbijanja klanjanja dženaze jednom muslimanskom bojovniku HVO-a, nakon što je mostarski muftija Seid ef. Smajkić izdao fetvu da je haram klanjati dženazu muslimanu koji pogine kao pripadnik HVO-a. I Mustafa ef. Mujkanović iz Bratunca ubijen je nakon teških mučenja naočigled 1.500 zarobljenih Bošnjaka.

Ef. Ramić zaklan sa suprugom i četvero djece

Nakon što su ga najprije zarobili i teško mučili u svojim logorima, krajem maja 1993. godine srpske snage počinile su neviđeni zločin i ubile imama Hasiba ef. Ramića, njegovu suprugu Šefiku i četvero djece: Muhameda, Ahmeda, Melihu i Aminu.

Hasiba efendiju i njegovu suprugu krvnici su zaklali, a prije toga njihovu djecu. Najmlađu Aminu, koja je imala tek tri mjeseca, četnici su zadavili.

Imena ubijenih imama, hatiba, mualima i mualima

Hasan ef. Alekić, Amir ef. Aljović, Hašim ef. Atić, softa Adem Bajramović, Sakib ef. Bajrić, Fikret ef. Balagić, Osman ef. Baščelić, Mušan ef. Bećirević, Ale ef. Behar, Hasan ef. Bešlija,  Abdulah ef. Čelebić, Rasim ef. Ćeman, Alija ef. Ćosić, Ćurtović ef. Nazif, Ahmet ef. Cvrčak, Mehmed ef. Delić, softa Fikret ef. Dizdarević, Sulejman ef. Dizdarević, Omer ef. Drkić, Murat ef. Drinjaković, Hajrudin ef. Dupovac, Amir ef. Duraković, Hasan ef. Duraković, Smail ef. Džafica, Safet ef. Đogić, Teufik ef. Đozić, Redžo ef. Efendić, softa Reif Fejzić, Fadil ef. Gadžo,  Mensur ef. Goga, softa Sabahudin Habibović, Subhija Gramilo, Mehmed ef. Hajro,  Mehmed ef. Hafizović, Tenzila Hadžiabdić, Senid ef. Hajdarević, Nermin ef. Halilović, Esed ef. Hasanović, Sadik ef. Hasanović, Hasan ef. Hasanović, Emina (r. Pašić) Hodžić, Hašim ef. Hodžić, Mustafa ef. Hodžić, Sulejman ef. Hodžić, Ćerim ef. Hrustanbegović, Džemal ef. Humić, Dževad ef. Huremović, Ejub ef. Husejnović, Rasim ef. Jašarević, Hasan ef. Jusić, Zahid Kabaš, profesor Raif Kadrić, softa Rasim Kaltak, Safet ef. Karaman, Fadil ef. Kasapović, softa Armin Kovač, Zijad ef. Krajina, Abdulah ef. Kubat, Spaho ef. Kurtović, Šaćir ef. Kurtović, Ahmet ef. Lihović, Ismet ef. Mačković, Mehmedalija ef. Mandžić, Junuz ef. Mekanić, Šaban ef. Mahmutović, Zahid ef. Makić, Ahmed ef. Memić, Munib ef. Memić, Sakib ef. Memić, Salko ef. Memić, Suljo ef. Memić, Almir ef. Mešić, Salem ef. Mezit, Ilijas ef. Milanović, Ramo ef. Muhić, Hasib ef. Mujić, Mustafa ef. Mujkanović, Fatima Mulić, Hamed ef. Murtagić, Nurudin ef. Mušić, Osman ef. Mustafić, Sado ef. Mustafić, Sead ef. Mustafić, Mustafa ef. Mušinbegović, Muhamed ef. Novalić, Mehmed ef. Omerbašić, Hazim ef. Omerčević, Ševal ef. Omerspahić, Idriz ef. Osmanović, Mehmed ef. Osmanović, Omer ef. Osmanović, Šemso ef. Osmanović, Mehmed ef. Pašić, Sinan ef. Pašić, Mesud ef. Pezić, Ferhad ef. Pirić,  Hasib ef. Ramić, Salko ef. Ramić, Ramiz ef. Redžić, Salko ef. Reko, Adil ef. Rizvanović,  Emir ef. Seferović, Hamid ef. Softić, Almasa Spahić, Asim ef. Stupar, Fahrudin ef. Subašić, Hasib ef. Šabanović, Sinanudin ef. Šećerović, Ismet ef. Šljivo, Nijaz ef. Šukrić, Fikret ef. Terzić, Ćamil ef. Tuzlak, Omer ef. Tuzlak, Nedžib ef. Zgrčo.

(Avaz)